Bệnh trĩ là gì? Người bị bệnh trĩ nên ăn gì và kiêng gì?

Bệnh trĩ là căn bệnh khá phổ biến. Một trong những nguyên nhân gây trĩ và khiến bệnh nặng thêm chính là thói quen ăn uống không khoa học. Vậy người bị bệnh trĩ nên ăn gì và kiêng gì? Thói quen sinh hoạt như thế nào mới là tốt cho người bệnh trĩ?

1. Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ không chỉ đơn thuần là bệnh của tĩnh mạch. Đây là các bệnh của 1 hệ thống mạch máu từ tiểu động mạch, tĩnh mạch, thông nối động tĩnh mạch đến cơ trơn và mô liên kết được lót bởi lớp biểu mô bình thường của ống hậu môn. Đám rối tĩnh mạch nằm ở lớp dưới niêm được nâng đỡ bởi cấu trúc mô sợi đàn hồi. Tình trạng gia tăng áp lực thường xuyên như rặn đi cầu, kèm ứ máu liên tục sẽ dẫn đến phình giãn và tạo các búi trĩ vào trong lòng ống hậu môn. Đồng thời càng lớn tuổi, các cấu trúc mô liên kết nâng đỡ ngày càng bị suy yếu, các búi trĩ tụt dần ra khỏi lỗ hậu môn dẫn đến trĩ nội sa.

2. Phân loại bệnh trĩ

Trĩ chủ yếu có 2 loại, bao gồm trĩ nội (internal hemorrhoids) và trĩ ngoại (external hemorrhoids) .

• Trĩ ngoại: Khi búi trĩ xuất phát phía dưới đường lược (hay còn gọi là đường hậu môn-trực tràng), được gọi là trĩ ngoại. Lúc này búi trĩ được phủ bởi lớp biểu mô vảy (squamous epithelium) và nằm bên dưới lớp da bao quanh hậu môn.
• Trĩ nội: Nếu búi trĩ xuất phát phía trên đường lược thì được gọi là trĩ nội, và búi trĩ được bao phủ bởi niêm mạc và lớp biểu mô chuyển tiếp (transitional epithelium).

Phân độ bệnh trĩ: dựa vào sự tiến triển của búi trĩ còn nằm bên trong hay đã sa ra khỏi hậu môn.

• Trĩ độ 1: búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn.
• Trĩ độ 2: lúc bình thường trĩ nằm gọn trong ống hậu môn, khi rặn đi cầu búi trĩ thập thò hay lòi ít ra ngoài. Khi đi cầu xong đứng dậy búi trĩ tự thụt vào trong.
• Trĩ độ 3: mỗi lần đi cầu hoặc đi lại nhiều, ngồi xổm, làm việc nặng thì búi trĩ lại sa ra ngoài. Lúc này phải nằm nghỉ một lúc búi trĩ mới tụt vào hoặc dùng tay đẩy nhẹ vào.
• Trĩ độ 4: búi trĩ gần như thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn.

3. Yếu tố nguy cơ gây bệnh trĩ

• Táo bón, hoặc tiêu chảy làm tăng tần suất bệnh trĩ, rặn làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch gây căng giãn và ứ máu.
• Chế độ ăn ít chất xơ, làm tăng tần suất bệnh trĩ
• Thừa cân và béo phì, làm gia tăng tần suất bệnh
• Gia tăng áp lực ổ bụng gặp trong những người thường xuyên lao động nặng như khuân vác, vận động viên cử tạ, quần vợt,..., đứng lâu, ngồi nhiều như thư ký, thợ may, nhân viên bán hàng làm gia tăng áp lực ổ bụng cản trở sự hồi lưu máu về tim đưa đến giãn tĩnh mạch hậu môn.
• U vùng tiểu khung bao gồm u đại trực tràng, u ở tử cung và thai nhiều tháng làm cản trở hồi lưu máu trở về tim gây giãn tĩnh mạch.

4. Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Các tĩnh mạch xung quanh hậu môn có xu hướng căng dưới áp lực và có thể phồng lên hoặc sung huyết. Búi trĩ có thể phát triển do áp lực gia tăng ở phần dưới trực tràng do:

• Rặn khi đi cầu
• Ngồi lâu trên bồn cầu
• Tiêu chảy hoặc táo bón mạn tính
• Béo phì
• Mang thai
• Giao hợp qua đường hậu môn
• Chế độ ăn ít chất xơ
• Bệnh trĩ gia tăng theo tuổi vì cấu trúc mô nâng đỡ các tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn bị trở nên lỏng lẻo và nhão dần.

5. Triệu chứng của bệnh trĩ

Các dấu hiệu và triệu chứng của trĩ có thể bao gồm:

• Chảy máu không kèm đau trong quá trình đi tiêu. Ban đầu có thể thấy một lượng kín đáo máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu. Chảy máu là triệu chứng sớm nhất và thường gặp nhất. Về sau khi rặn nhiều thì máu chảy thành giọt hay thành tia. Nặng hơn là khi ngồi xổm cũng chảy máu.
• Ngứa hoặc kích thích ở vùng hậu môn do dịch nhầy từ sự bài tiết của niêm mạc ống hậu môn.
• Đau hoặc khó chịu, dao động từ không đau, đau ít đến rất đau do nứt hậu môn, tắc hoặc nghẹt.
• Sưng vùng quanh hậu môn
• Một khối nhô lên gần hậu môn, rát hoặc đau (có thể là huyết khối tại búi trĩ)

Triệu chứng trĩ thường phụ thuộc vào vị trí:

• Trĩ ngoại gây khó chịu nhất, bởi vì vùng da trên búi trĩ bị kích thích và bị loét. Nếu cục máu đông hình thành bên trong búi trĩ ngoại, cơn đau có thể xuất hiện đột ngột và nghiêm trọng. Bệnh nhân có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối nhô lên quanh hậu môn. Cục máu đông có thể bị hấp thu để lại vùng da nhăn nheo gây ngứa và rát.
• Trĩ nội thường không gây đau, ngay cả khi chúng xuất huyết (chảy máu). Người bệnh có thể, ví dụ, nhìn thấy máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt vào bồn cầu nhà vệ sinh. Búi trĩ thường không thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được, và chúng hiếm khi gây khó chịu. Trong lúc rặn đi cầu, phân khi đi ngang hậu môn có thể làm trầy xước bề mặt búi trĩ và làm chảy máu.Trĩ nội cũng có thể bị sa ra ngoài hậu môn tạo trĩ nội sa. Khi trĩ bị sa, nó có thể hấp thu một lượng nhỏ chất nhầy và phân có thể gây kích thích gây ra ngứa, đau và rát. Lau liên tục để cố gắng giảm ngứa có thể làm trầm trọng thêm vấn đề.

5. Người bệnh trĩ nên ăn gì?

Bệnh trĩ có nhiều dạng: trĩ nội, trĩ ngoại, trĩ hỗn hợp. Dù ở dạng nào thì bệnh trĩ cũng gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt thường ngày của người bệnh. Với những người bệnh trĩ, điều quan trọng nhất để làm giảm các triệu chứng của bệnh chính là phải thay đổi thói quen ăn uống. Dưới đây là những thực phẩm mà người bị trĩ nên tăng cường bổ sung cho cơ thể:

Uống đủ nước mỗi ngày

Điều đầu tiên cần phải nhắc đến đối với những người bị trĩ là phải uống đủ ít nhất 2 lít nước mỗi ngày. Phải uống nước ngay cả khi không cảm thấy khát. Nước rất quan trọng đối với cơ thể, là thành phần chuyển hóa các chất và hóa lỏng thức ăn, khiến thức ăn được tiêu hóa dễ dàng hơn. Nước giúp thải độc cơ thể và giúp cho việc tiêu hóa dễ dàng hơn, tránh được tình trạng táo bón thường xuyên khiến bệnh trĩ trở nặng. Người bị trĩ nên tăng cường uống nhiều nước mỗi ngày, có thể thay thế nước lọc bằng các loại trái cây tươi để bổ sung thêm cả chất xơ và vitamin cho cơ thể.

Ăn nhiều rau

Người bị bệnh trĩ nên ăn gì ? Các thực phẩm giàu chất xơ chính là ưu tiên số 1. Rau xanh có chứa nhiều chất xơ. Chất xơ cần cho cơ thể để làm mềm, bở phân, dễ đại tiện, nhuận tràng tốt hơn.

Người bị trĩ nên tăng cường lượng rau xanh mỗi ngày. Đồng thời đổi món hàng ngày với những thực phẩm vừa giàu chất xơ vừa có tác dụng nhuận tràng như: khoai lang, rau mồng tơi, rau đay, rau dền,… Các loại quả tốt cho đường tiêu hóa như chuối, táo chín.

Thực phẩm giàu sắt

Người bị bệnh trĩ nên ăn gì ? Với những bệnh nhân trĩ thường xuyên đại tiện ra máu sẽ không tránh khỏi tình trạng thiếu máu. Do vậy, chế độ ăn hàng ngày nên lưu ý bổ sung các thực phẩm chứa sắt như: cua, cá ngừ, hoa quả không, gan gà, rau chân vịt, rau dền đỏ, mộc nhĩ đen,…

Thực phẩm giàu vitamin

Các loại hoa quả tươi, nhất là quả có múi và quả mọng rất tốt cho những người bị trĩ. Các loại quả có múi như cam, bưởi, quýt, chanh rất giàu vitamin C, là vitamin cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng, chống oxy hóa, làm lành vết tổn thương.

Xây dựng chế độ ăn khoa học

Người bị trĩ ngoài việc ưu tiên những thực phẩm tốt như trên thì cần phải lưu ý xây dựng lại chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh. Không nên ăn quá nhiều hay ăn quá no. Có thể chia nhỏ bữa trong ngày. Ăn nhiều đồ, thực phẩm mềm, lỏng, nhiều nước sẽ tốt hơn cho đường tiêu hóa.

6. Những thực phẩm người bệnh trĩ nên tránh xa

Chúng ta đã biết người bị bệnh trĩ nên ăn gì qua những thông tin trên đây. Vậy người mắc bệnh này có cần kiêng loại thực phẩm nào không? Chắc chắn là có. Dưới đây là các loại thực phẩm mà người bị trĩ nên hạn chế tối đa hoặc tránh càng xa càng tốt:

Thực phẩm cay nóng

Những loại đồ ăn cay nóng là kẻ thù số 1 của người bệnh trĩ. Điển hình là loại thức ăn chứa nhiều ớt, hạt tiêu, gừng, riềng, quế,… đều không tốt cho người bị trĩ. Các chất cay nóng gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột gân nên tình trạng táo bón, nóng trong. Khi đại tiện tường khó khăn hơn, bị đau và chảy máu.

Thực phẩm có hàm lượng muối quá cao

Người bị trĩ nên chọn ăn nhạt thay vì ăn quá mặn. Đồ ăn quá nhiều muối khi vào cơ thể sẽ làm giảm lượng lưu trữ nước trong cơ thể. Điều này khiến dạ dày và ruột không đủ nước để chuyển hóa thức ăn gây tình trạng phân vón cục, khó đại tiện hoặc đại tiện ra máu.

Các chất kích thích

Rượu, bia, thuốc lá, cà phê,… đều là những chất kích thích rất có hại cho sức khỏe người bị trĩ. Chúng gây áp lực lên thành ruột khiến cho dạ dày tiêu hóa không tốt. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiêu hóa thức ăn, khiến cho bệnh trĩ trở nặng hơn.

Hạn chế ăn nhiều tinh bột

Tinh bột là thực phẩm mà người bị trĩ nên hạn chế. Bởi tinh bột có thể gây nhiều áp lực cho thành ruột, cản trở việc tiêu hóa. Người bị bệnh trĩ cũng nên tránh xa các loại thức ăn có quá nhiều dầu mỡ. Các chất này đi vào cơ thể khó chuyển hóa và gây khó khăn cho khả năng tiêu hóa, làm cho bệnh trĩ trở nặng hơn.

Đến đây các bạn đã biết được người bị bệnh trĩ nên ăn gì và không nên ăn gì rồi. Nhưng điều quan trọng nhất với người bệnh khi đã phát hiện ra bệnh thì cần phải thăm khám ở cơ sở uy tín và có hướng điều trị ngay từ sớm. Điều trị càng sớm bệnh càng dễ khỏi và ít tốn kém, không lo gây biến chứng nặng nề về sau.

Với những thông tin trên đây, các bạn đã biết người bị bệnh trĩ là gì? nên ăn gì, kiêng gì? Đặc biệt là nên lựa chọn điều trị bệnh tại đâu ngay từ sớm để chữa dứt điểm căn bệnh phiền toái này kịp thời, đúng lúc.