Chất béo là gì? Có mấy loại chất béo trong cơ thể người?

1. Chất béo là gì?

Chất béo là một dạng lipid, được tạo thành từ este giữa acid béo và alcol. Chúng là một nhóm hợp chất hoà tan trong các chất dung môi hữu cơ thông thường, không hoà tan trong nước và nhẹ hơn nước.

Chất béo là một trong những chất giữ vai trò cung cấp năng lượng và cung cấp nhiều calo nhất. Thông thường, 1g chất béo sẽ cung cấp 9calo năng lượng, trong khi chất đường bột và chất đạm chỉ cung cấp 4calo.

2. Đặc điểm của chất béo là gì?

Không tan trong nước: đặc điểm của chất béo là không tan trong nước, không hoà tan trong nước, tan tốt trong các dung môi hữu có như: nước xà phòng, benzen, hexan, clorofom...

Chất béo bão hoà và chất béo không bão hoà

• Chất béo bão hoà được coi là có hại. Làm tăng nồng độ lipoprotein mật độ thấp có thể tích tụ trong động mạch, cản trở lưu thông máu bình thường và tăng nguy cơ đau tim, bệnh tim. 
• Chất béo không bão hoà được coi là có lợi. Làm tăng nồng độ lipoprotein mật độ cao, loại bỏ chất béo bão hoà dư thừa và thúc đẩy chức năng tim tốt.

3. Tác dụng của chất béo là gì?

Chất béo có khả năng dự trữ năng lượng: chất béo là nguồn dự trữ năng lượng quan trọng vì chúng có mức calo cao. Một gram chất béo giải phóng 9 calo trong cơ thể thông qua quá trình oxy hóa. Giá trị này cao hơn nhiều so với giá trị được tạo ra bởi protein, glucose hoặc rượu.

Chất béo có tác dụng cách nhiệt. Vai trò của chất béo trong cơ thể còn thể hiện ở khả năng ngăn ngừa da mất nhiệt, giúp da giữ nhiệt hiệu quả và khiến cho lượng nhiệt ở bên ngoài đã được hấp thu không bị truyền dẫn vào trong cơ thể.

Là nguồn acid béo thiết yếu cho cơ thể. Cơ thể người cần acid béo cho vô số chức năng nhưng lại không có khả năng tự sản xuất chúng. Vì vậy, ta cần bổ sung chúng từ bên ngoài. Người ta ước tính, 25% đến 30% lượng calo của con người phải tạo thành từ lipid.

Chất béo giúp hỗ trợ hấp thụ vitamin trong cơ thể. Những loại vitamin vô cùng cần thiết cho cơ thể như A,E,K và D là nền tảng cho nhiều quá trình. KHi hấp thụ quá nhiều các vitamin này, lipid lại là yếu tố lợi cho việc dự trữ lượng vitamin dư thừa trong các mô và trong gan để hấp thụ sau.

4. Trong cơ thể người có mấy loại chất béo?

Được cấu tạo cơ bản từ những axit béo, chúng được chía làm 2 nhóm chất béo hay axit béo chính là: Axit béo no và axit béo không no.

• Axit béo no: Axit panmitic, axit caprylic, axit stearic và chủ yếu tìm thấy trong mỡ của những loại động vật.

• Axit béo không no: Axit oleic, alpha linolenic, axit oxalic, axit linoleic hay axit arachidonic

Chất béo trong cơ thể người chia thành 2 nhóm: chất béo tốt và chất béo xấu

Chất béo tốt trong cơ thể người

Đặc điểm: Là một dạng chất béo không bão hoà, tồn tại dưới hai dạng là bão hoà đơn và bão hoà đa.

Tác dụng của chất béo tốt trong cơ thể người: 

• Giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
• Sản sinh ra cholesterol tốt truyền đi khắp cơ thể và ngăn ngừa các nguy cơ về bệnh tim mạch.
• Cải thiện hệ miễn dịch và hiện tượng kháng insulin, giảm viêm.
• Xây dựng các mô thần kinh.
• Tăng khả năng hấp thụ một số vitamin cho cơ thể như: K, E, D, A.
• Tăng cường khả năng phát triển cho trí não và mắt của trẻ trong 6 tháng đầu đồng thời thúc đẩy cải thiện hệ miễn dịch cho trẻ. 

Ví dụ về các loại thực phẩm có chứa chất béo tốt:

• Các loại cá béo: cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi…
• Các loại quả hạch, hạt dinh dưỡng: hạt óc chó, hạt lanh, hạt mè, hạt hướng dương…
• Các loại dầu thực vật
• Các loại rau củ có lá màu xanh

Chất béo xấu trong cơ thể người

Đặc điểm: Tồn tại dưới dạng chất béo bão hoà và chất béo chuyển hoá, cả 2 dạng đều có hại cho cơ thể.

Tác hại của chất béo xấu trong cơ thể người:

• Làm tăng lượng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt có bên trong cơ thể.
• Ăn nhiều chất béo xấu khiến chất béo dư thừa và không thể tự bài tiết ra ngoài cơ thể. Từ đó dẫn đến tình trạng dư thừa các chất béo có hại.
• Tắc nghẽn mạch máu, tăng nguy cơ bệnh lý về tim mạch, đột quỵ.
• Nguy cơ bệnh tiểu đường tuýp 2, gây dị ứng ở trẻ em...

Ví dụ về các loại chất béo xấu:

• Các loại thịt đỏ (phần có nhiều mỡ)
• Thịt gà (Da gà)
• Món ăn được chiên nhiều dầu như: khoai tây chiên, gà rán,
• Các loại bánh ngọt: bánh bông lan, bánh donuts. Bánh quy