Lá vối là lá gì? Cách hãm nước lá vối, tác dụng và lưu ý khi sử dụng

1. Lá vối là lá gì?

Cây vối còn được gọi là cây trâm nắp, là loại cây thân mộc, được xếp vào loài thực vật có hoa, thuộc họ Đào kim nương. Đây là loại cây mọc hoang dại, xuất hiện tại khắp nơi, chủ yếu ở vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ nước ta.

Cây vối có thể cao từ 12 - 15 mét tùy vào môi trường và điều kiện sống, vỏ cây có màu nâu đen, trên thân có các vết nứt dọc.

Lá vối có hình trái xoan ngược hay có dáng bầu dục, có hình trứng rộng và giảm dần độ nhọn về phía gốc, phần mũi nhọn ngắn. Hai mặt lá có màu nhạt đều nhau, có xuất hiện các đốm nâu, phiến lá dày, có độ dai và hơi cứng, lá vối khi già sẽ bắt đầu xuất hiện các đốm đen ở mặt dưới.

Lá vối có mùi thơm dễ ngửi, không gây khó chịu, trong lá vối có chứa khoảng 4% tinh dầu nên tạo mùi thơm rất dễ chịu, ngoài ra còn có các thành phần khác như tannin, một số loại vitamin, khoáng chất,..

Cây vối là loại cây thân mộc, xuất hiện tại nhiều nơi

Trên thị trường hiện nay thường được chia làm 2 loại lá vối cơ bản:

• Loại 1: Thường được gọi là "vối kê" hoặc "vối nếp", là những chiếc lá có kích thước nhỏ hơn lòng bàn tay, lá có màu vàng xanh.
• Loại 2: Lá vối loại này còn được gọi là lá "vối tẻ", chúng có kích thước to hơn lòng bàn tay, lá có màu xanh thẫm, dáng hình thoi.

2. Cách nấu nước lá vối

Lá vối có thể được dùng để nấu thành nước uống, nước lá vối hay còn được gọi là trà vối.

Phần lá hoặc nụ hoa vối sau khi thu hoạch được ủ chín, trải qua thời gian phơi khô, khi dùng mang đi nấu lên, sử dụng phần nước. Nước lá vối được dùng như một loại trà thông thường, được sử dụng hàng ngày tại những vùng nông thôn, khu vực Đồng bằng Bắc Bộ.

Cách hãm lá vối tươi

Lá vối sau khi hái từ trên cây về mang đi rửa sạch với nước một cách nhẹ nhàng, sử dụng khoảng 4 - 5 lá. Cho lá vào bình giữ nhiệt, rồi thêm nước vừa được đun sôi vào bình. Chờ khoảng 20 phút.

Mách bạn:

• Khi chế nước sôi vào nên đảm bảo nước thật sôi và không đậy kín nắp bình.
• Chờ đến khi nhiệt độ nước trong bình giảm còn khoảng 40 độ C, lúc này bạn đậy nắp, giúp nước vối có màu đẹp, hương thơm hơn.

Chờ đến khi nước nguội bớt, lá vối bắt đầu ra nước, nhiệt độ khoảng 40 độ C thì bạn có thể rót ra ly và thưởng thức. Nước vối pha xong có màu vàng nhạt, mùi thơm dịu, có vị ngọt và xen chút vị chát.

Bạn có thể sử dụng nước vối khi còn ấm hoặc thêm đá để dùng, tùy theo sở thích.

Cách hãm lá vối khô

• Lá vối sau khi được mang đi phơi khoảng 1 nắng, lá đã khô, bạn sử dụng khoảng 5 - 6 lá. Mang đi rửa sạch một cách nhẹ nhàng.
• Chuẩn bị một ấm siêu tốc chứa khoảng 1.5 lít nước, thả hết lá vối vào, đun đến khi nước sôi. Ngắt điện và giữ nguyên nắp bình trong khoảng 20 phút là có thể sử dụng.

Rót nước ra ly và thưởng thức thôi nào, nước vối thu về có màu vàng xanh đẹp mắt, thơm dịu dễ uống.

3. Tác dụng của lá vối

Giải khát

Nước lá vối dễ uống, có mùi thơm dịu nên được mọi người sử dụng làm loại nước giải khát vào ngày hè.

Khi sử dụng nước vối hay nước trà xanh, cơ thể chỉ đào thải khoảng 1/5 lượng nước đã uống, phần còn lại sẽ được loại bỏ từ từ, giúp cơ thể duy trì lượng nước nhiều và lâu hơn chỉ uống nước lọc.

Trị bệnh ngoài da

Lá vối còn được sử dụng trong việc hỗ trợ điều trị ghẻ, lở, mụn nhọt, có tác dụng hiệu quả với các bệnh ngoài da. Bạn chỉ cần dùng lá vối tươi hoặc khô mang đi nấu lấy nước đặc, có thể tạo thành một loại dung dịch sát khuẩn hữu hiệu.

Cải thiện tiêu hoá

Sau bữa ăn khoảng 20 - 30 phút, bạn có thể đun một bình nước lá vối để sử dụng, vừa có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, lá vối còn thúc đẩy quá trình tiêu hóa, ngăn ngừa trạng thái đầy bụng, khó tiêu.

Giảm triệu chứng viêm đại tràng

Ngoài ra trong lá vối có chứa các tanin có tác dụng bảo vệ niêm mạc ruột và các tinh dầu có tính kháng khuẩn, giúp bảo vệ đường ruột khỏe mạnh hơn, bảo vệ niêm mạc đại tràng cực kì hữu hiệu.

Các kháng sinh thực vật được tìm thấy trong lá vối có tác dụng tiêu diệt các vi khuẩn gây hại có thể nhắc đến như: Salmonella, Streptocous,… giúp cải thiện tình trạng sức khỏe cho người bệnh đại tràng.

Ngăn ngừa biến chứng bệnh tiểu đường

Trong nước lá vối có chứa một hàm lượng chất oxy hóa cao, khi sử dụng nước vối như loại thảo mộc uống hàng ngày với liều lượng thích hợp, có thể giúp cơ thể bạn duy trì lượng đường huyết ở mức ổn định. Có tác dụng tích cực trong việc hỗ trợ ngăn ngừa bệnh tiểu đường, hạn chế biến chứng của bệnh.

Những lưu ý cho bạn về tác dụng nước lá vối

• Tuy lá vối có nhiều tác dụng hiệu quả, nhưng các tác dụng trên chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể thay thế cho phác đồ điều trị của bác sĩ.
• Trước khi sử dụng, bạn cần tham khảo ý kiến của những người có chuyên môn, tránh lạm dụng sẽ gây ra các hậu quả không mong muốn.

4. Lưu ý khi sử dụng lá vối

Lá vối tuy có nhiều công dụng hữu ích với sức khỏe nhưng không phải sử dụng như thế nào cũng tốt, cần phải có những lưu ý nhất định để việc sử dụng lá vối trở nên an toàn và phát huy hết công dụng nên có.

Hạn chế dùng lá vối khi đói

Vì trong lá vối có các chất hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, thúc đẩy hoạt động đường ruột, nên nếu uống lá vối khi bụng đang đói có thể gây ra tình trạng choáng váng, mệt mỏi.

Không uống nước vối ngay sau bữa ăn

Ngay sau khi ăn nếu sử dụng nước vối, trong bao tử lúc này đồng loạt phải tiêu hóa một lượng lớn thức ăn và chắc chắn sẽ làm giảm đi việc hấp thụ các chất dinh dưỡng có trong lá vối. Làm vô hiệu hóa tác dụng mà lá vối có thể tạo ra.

Uống nước vối vừa đủ

Bất kì loại thảo mộc nào dù tốt đến đâu cũng không nên quá lạm dụng, liều lượng quyết định đến chất lượng của một loại thảo mộc. Việc sử dụng nước vối cũng tương tự, bạn chỉ nên sử dụng khoảng 100gr lá vối, ước tính khoảng 200 - 300ml nước vối, một ngày là vừa đủ.

Kết hợp tập thể dục

Bên cạnh việc sử dụng lá vối, bạn nên kết hợp một chế độ ăn uống hợp lý và sử dụng những bài tập thể dục vừa sức. Luyện tập hàng ngày giúp nâng cao tác dụng mà lá vối mang đến cho cơ thể.