Nội tiết tố nam là gì? Những kiến thức bạn nên biết

Phụ nữ cũng sản xuất Testosterone, tuy nhiên ở mức thấp hơn sao với nam giới. Nội tiết tố nam quyết định quá trình phát triển cơ bắp và nhu cầu tình dục ở nam giới

Nột tiết tố nam là gì?

Nội tiết tố nam (Testosterone) chủ yếu được sản xuất ở tinh hoàn và một lượng nhỏ được tiết ra ở tuyến thượng thận được phân bố đến nhiều nơi khác trên cơ thể.

Nội tiết tố nam quyết định đặc tính nam giới trong cơ thể và đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tinh trùng, phân phối chất béo, sản xuất hồng cầu và duy trì cơ bắp khỏe mạnh.

Một số thông tin cơ bản về nội tiết tố nam

1. Tác dụng của nội tiết tố nam

Nội tiết nam chịu trách nhiệm cho nhiều hành động trong cơ thể nam giới trong suốt cuộc đời của họ. Nó giúp cho các cơ quan bên trong và bên ngoài cơ thể hoạt động và phát triển ổn định. Điều này bao gồm cả chức năng của cơ quan sinh dục nam như dương vật và tinh hoàn.

Testosterone giúp tăng kích thích khả năng tình dục

Testosterone cũng là một trong những yếu tố quyết định nên sự hình thành và phát triển của tuyến tiền liệt, năng tuyến (tuyến tinh nang) và ống dẫn tinh, kích thích dương vật, bao dịch hoàn.

Bên cạnh đó, Testosterone đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe tình dục, được coi là yếu tố khởi động ham muốn tình dục. Giúp kích thích ham muốn tình dục, tăng dục năng, duy trì sự hưng phấn và làm tăng sự thỏa mãn.

Ở tuổi dậy thì, nội tiết tố nam quyết định:

• Sự tăng trưởng về chiều cao và cơ bắp
• Làm trầm ấm giọng nói
• Phát triển lông
• Nội tiết tố nam cũng góp phần tăng ham muốn tình dục và khả năng sản sinh ra tinh trùng ở nam giới

Nội tiết tố nam đóng vai trò quan trọng đối với hệ cơ xương

• Testosterone tác động trực tiếp thúc đẩy sụn biến thành xương.
• Kích thích tủy sản xuất nhiều tế bào sinh xương.
• Làm tăng hàm lượng muối canxi trong xương.
• Tăng độ dày của xương và củng cố cấu trúc xương.

Vậy nên chúng ta thường thấy con trai khi đến tuổi dậy thì “phổng phao” rất nhanh. Ngược lại, nếu thiếu Testosterone sẽ dẫn đến tình trạng thiếu xương, loãng hay giãn xương, cơ teo lại.

Testosterone giúp ức chế sản sinh tế bào mỡ

Testosterone có thể làm ức chế Leptin (hormone sản sinh tế bào mỡ). Do vậy lượng mỡ toàn thân và mỡ bụng của nam giới bao giờ cũng thấp hơn nữ giới.

Nếu một người đàn ông khỏe mạnh, cường tráng ngày nào vì ăn nhậu hay vì tuổi tác nay bỗng dưng bụng trông giống “bụng bầu”. Điều này có nghĩa là  lượng Testosterone của người đó giảm xuống dẫn tới Leptin tăng đột biến.

2. Chu kỳ nội tiết tố nam

Cũng tương tự như ở phụ nữ, nội tiết tố ở nam giới cũng hoạt động theo chu kỳ. Tuy nhiên, thay vì chu kỳ kéo dài suốt một tháng thì nội tiết nam có chu kỳ trong vòng 1 ngày.

• Buổi sáng: Nội tiết tố nam cao nhất. Lúc này đàn ông thường năng nổ, nói nhiều và có xu hướng thích làm việc cá nhân. Tuy nhiên, lúc này nam giới cũng dễ tức giận hơn.
• Buổi chiều: Nội tiết tố nam ở giữa chu kỳ Lúc này nam giới có xu hướng ít nói hơn. Tuy nhiên khả năng tập trung sẽ được cải thiện, nam giới có thể cởi mở hơn và làm việc nhóm với mọi người. Lúc này khả năng tức giận cũng giảm xuống.
• Buổi tối: Nồng độ nội tiết tố nam thấp nhất. Khi nội tiết tố nam cạn kiệt, nam giới có xu hướng thụ động, lười biếng, dễ chịu. Thời điểm này cũng là lúc ham muốn tình dục của nam giới đạt điểm thấp nhất. Đối với một số đàn ông, lúc này họ vẫn có khả năng quan hệ tình dục, tuy nhiên một số trường hợp gặp khó khăn trong việc duy trì sự cương cứng.

3. Thiếu nội tiết tố nam

Nam giới suy giảm testosterone ảnh hưởng đến cả sức khỏe thể chất và tâm sinh lý. Những dấu hiệu suy giảm testosterone bao gồm suy giảm ham muốn, liệt dương, rụng tóc, mệt mỏi.. Cụ thể như:

Không thể duy trì sự cương cứng (liệt dương)

Như đã nói ở trên, testosterone là nhân tố quan trọng giúp nam giới đạt được khoái cảm và duy trì trạng thái cương dương. Khi mức testosterone thấp, các đấng mày râu có thể gặp không ít khó khăn trong việc đạt đến và duy trì trạng thái cương cứng trước và trong khi quan hệ tình dục.

Thiếu hụt testosterone là một trong những nguyên nhân gây rối loạn cương dương, suy giảm cương dương do sinh lý cơ thể (ví dụ như cương dương trong khi ngủ).

Trên thực tế, suy giảm testosterone có thể là báo hiệu nhiều vấn đề sức khỏe khác, như: bệnh đái tháo đường, các vấn đề rối loạn về tuyến giáp, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, cholesterol cao, hút thuốc nhiều, lạm dụng rượu bia, các trạng thái ảnh hưởng về tinh thần như trầm cảm, căng thẳng, lo lắng.

Giảm ham muốn tình dục

Như đã nói ở trên, việc hình thành và kích thích ham muốn tình dục ở phái mạnh. Vì vậy khi lượng testosterone ít, thì ham muốn tình dục cũng sẽ bị suy giảm.

Nếu lượng nội tiết tố nam không được bổ sung kịp thời, nam giới có thể gặp phải tình trạng suy giảm ham muốn tình dục nghiêm trọng, họ mất dần cảm xúc với bạn tình. Thậm chí chẳng muốn nghĩ đến “chuyện yêu”.

Rụng tóc là dấu hiệu suy giảm testosterone

Testosterone còn có chức năng duy trì một số chức năng cơ bản của cơ thể, bao gồm cả sự hình thành và phát triển của lông, tóc. Do đó, khi nội tiết tố nam bị suy giảm, nam giới sẽ gặp phải tình trạng rụng tóc, hói đầu.

Nam giới có mức testosterone thấp thường có xu hướng bị rụng bớt lông ở nhiều vùng da khác trên cơ thể ngoài tóc (như trên khuôn mặt, vùng da dưới cánh tay…).

Nội tiết tố nam suy giảm dễ tăng tích tụ mỡ thừa

Mỡ thừa tích tụ nhiều là một trong những dấu hiệu suy giảm testosterone ở nam giới. Đặc biệt, đôi khi bệnh nhân còn phát triển hội chứng vú to, hay còn gọi là mô vú mở rộng, gây ra bởi sự thiếu hụt testosterone, dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố nam và nữ (testosterone và estrogen).

Suy giảm khối lượng cơ bắp

Như chúng ta đã biết, nội tiết tố nam giúp hình thành và phát triển các khối cơ bắp. Tuy nhiên, nếu nam giới bị suy giảm testosterone thường nhận thấy khối lượng cơ trong cơ thể giảm đi theo thời gian một cách bất thường.

Độ tuổi phát triển trung bình ở nam giới là 10 tuổi. Do đó nếu một đứa bé trì hoãn dậy thì, có thể nguyên nhân là do thiếu nội tiết tố nam.

Nguyên nhân gây thiếu nội tiết tố nam bao gồm

• Bệnh lý mạn tính như tiểu đường
• Tổn thương tinh hoàn
• Di truyền
• Bệnh vùng dưới đồi hoặc xuất hiện khối u
• Bệnh tuyến yên
• Suy tinh hoàn

Thiếu nội tiết tố nam có thể làm nam giới thay đổi tâm trạng, thiếu động lực, phiền muộn, khó tập trung, mất ngủ và thường hay suy giảm trí nhớ.

4. Thừa nội tiết tố nam

Quá nhiều nội tiết tố nam cũng có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe. Dư thừa nội tiết nam sẽ gây dậy thì sớm với các dấu hiệu sau đây

• Tóc, lông trên mặt rậm rạp
• Giọng nói trầm
• Phát triển cơ bắp và cơ quan sinh dục

Nguyên nhân gây thừa nội tiết tố nam bao gồm

• Tăng sản thượng thận bẩm sinh
• Sử dụng thuốc steroid
• Có khối u ở tinh hoàn hoặc tuyến thượng thận

5. Cách điều trị mất cân bằng nội tiết tố nam

Nồng độ nội tiết tố nam cao hay thấp đều có thể dẫn đến rối loạn các chức năng ở một số bộ phận trên cơ thể. Điều trị tình trạng mát cân bằng nội tiết tố nam sẽ tùy thuộc vào mức độ và nguyên nhân gây ra. Bác sĩ có thể kê cho bạn một toa thuốc thay thế để điều chỉnh mức độ nội tiết tố nam.

Có một số liệu pháp điều trị việc mất cân bằng nội tiết tố nam, bao gồm

• Gel thoa ngoài da
• Bổ sung testosterone bằng cách tiêm
• Cấy ghép testossterone

Cả nam và nữ đều có thể sử dụng liệu pháp thay thế testosterone. Phụ nữ có thể sử dụng testosterone để cải thiện ham muốn tình dục và rối loạn chức năng tình dục.

Liệu pháp thay thế testosterone có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm

• Mụn trứng cá
• Vú mềm hoặc tăng kích thước
• Tăng lượng hồng cầu
• Tinh hoàn nhỏ
• Sưng chi dưới

Do đó, trước khi thực hiện quá trình bổ sung testosterone, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

6. Nội tiết tố nam và tuổi tác

Nội tiết tố nam đạt nồng độ cao nhất vào độ tuổi từ 20 – 30. Qua độ tuổi này, nội tiết tố nam sẽ giảm dần cho đến hết đời. Nồng độ nội tiết tố nam sẽ giảm 1% mỗi năm sau độ tuổi 30 đến 40. Điều này có thể gây ra một số thay đổi ở cơ thể nam giới, chẳng hạn như mất khối lượng cơ bắp. Ở độ tuổi 60, giảm testosetone sẽ làm suy giảm khả năng tình dục ở nam giới.

Bài viết này khái quát thông tin cơ bản về nội tiết tố nam. Tuy nhiên, thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo. Do đó, nếu người bệnh có nhu cầu tìm hiểu thêm, vui lòng liên hệ chuyên gia hoặc bác sĩ chuyên môn.