Những tác dụng phụ khi uống sắt thường gặp nhất bạn nên biết

Phần lớn tác dụng phụ khi uống sắt thường được kiểm soát hiệu quả nếu sớm phát hiện, tuy nhiên việc lạm dụng trong thời gian dài có thể hình thành nên những bệnh lý nguy hiểm.

1. Tác dụng phụ khi uống sắt

Sắt là một dưỡng chất có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể. Do đó, bên cạnh việc tiêu thụ các nhóm thực phẩm chứa sắt, nhiều đối tượng đã bổ sung dưỡng chất này thông qua đường uống. Tuy nhiên, không ít trường hợp xuất hiện tác dụng phụ sau khi uống dẫn đến những hậu quả đáng tiếc về sức khỏe và tinh thần.

Tác dụng phụ nhất thời tại thời điểm uống

Không phải tất cả mọi đối tượng đều xuất hiện tác dụng phụ khi uống sắt. Tuy nhiên, do tình trạng sức khỏe, thể lực, loại thuốc đang uống kèm (nếu có),... chất sắt có thể gây nên những tác dụng phụ tạm thời như:

• Nhóm triệu chứng liên quan đến hệ tiêu hóa như: táo bón, tiêu chảy, ăn không ngon miệng,  đi ngoài phân có màu đen đậm, mùi bất thường hoặc lẫn máu,...
• Nhóm triệu chứng có biểu hiện dị ứng như: phát ban đỏ, nổi mề đay gây ngứa ngáy, khó thở, các bộ phận miệng, mặt hoặc môi có thể sưng đỏ,...
• Ngoài ra, một số đối tượng còn có biểu hiện sốt cao, nôn ói sau vài giờ uống sắt.

Tác dụng phụ khi lạm dụng chất sắt

Lạm dụng sắt trong thời gian dài dẫn đến dư thừa là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng, bệnh lý nguy hiểm. Trong đó, tiêu biểu là các nhóm bệnh lý sau đây:

Chức năng gan bị tổn hại

Lượng sắt trong cơ thể nếu không được kiểm soát hiệu quả sẽ làm gia tăng áp lực lên gan. Lúc này, quá trình Oxy hóa gan sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn so với bình thường, dẫn đến biến chứng là hình thành nên những tổn thương, mô sẹo nội tạng. Đây được xem là yếu tố làm gia tăng khả năng mắc các bệnh lý về gan, đặc biệt là suy gan và ung thư gan.

Mắc các bệnh liên quan đến hệ tim mạch

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc nồng độ sắt trong cơ thể ở mức quá cao sẽ làm cản trở nghiêm trọng quá trình dẫn điện của tim. Tình trạng này kéo dài sẽ gây nên các vấn đề như suy tim, nhịp tim không ổn định, rối loạn,... Ngoài ra, vấn đề dư thừa sắt còn là nguyên nhân khiến việc bơm máu, lưu thông máu trong cơ thể gặp nhiều khó khăn.

Thay đổi sắc tố da

Thực tế cho thấy, những đối tượng có nồng độ sắt trong cơ thể vượt quá mức cho phép thường sẽ có màu da sạm đen, bạc màu, thậm chí là nhạy cảm hơn so với bình thường khi tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím. Nguyên nhân của thực trạng này là do lượng sắt dư thừa di chuyển từ máu đến hệ thống các mô trong cơ thể, lưu lại ở tế bào da và hình thành nên những biến đổi nêu trên.

Đái tháo đường

Một trong những tác dụng phụ khi uống sắt quá liều thường gặp đó là hình thành bệnh lý đái tháo đường. Lượng sắt dư thừa tích tụ lâu ngày tại tụy sẽ gây nên những cản trở nhất định đến quá trình tổng hợp Insulin. Từ đó làm gia tăng nhanh chóng lượng đường trong máu và nguy cơ đối diện với bệnh lý đái tháo đường.

Dư thừa sắt gây viêm khớp

Lượng sắt dư thừa lâu ngày, không được đào thải ra ngoài có thể tồn đọng tại các khớp xương và hình thành nên những tổn thương, viêm nhiễm ở các mô. Nếu không sớm phát hiện, điều trị có thể gây viêm nhiễm các khớp cùng những biến chứng nguy hiểm sau đó.

Tổn thương buồng trứng đối với nữ giới

Tác dụng phụ khi uống sắt quá liều thường gây nên nhiều biến chứng nguy hại ở nữ giới, đặc biệt là việc tổn thương buồng trứng. Những biểu hiện ban đầu của tổn thương có thể là rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, trứng không thể rụng, dậy thì muộn,...

Kích thích quá trình sản sinh vi khuẩn

Nhiều bệnh nhân lạm dụng sắt dẫn đến dư thừa thường có biểu hiện mắc các bệnh truyền nhiễm mãn tính. Bởi sắt là chất có vai trò vận chuyển Oxy trong cơ thể, việc dư thừa sắt sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình kích thích, sản sinh và phát triển của vi khuẩn.

Mắc một số hội chứng liên quan đến thần kinh

Mắc bệnh lý liên quan đến thần kinh do thừa sắt là hiện tượng hiếm gặp, tuy nhiên chúng thường gây nên những hậu quả nguy hiểm sau:

• Hình thành một số bệnh như Parkinson, ADHD, Alzheimer,...
• Tinh thần không ổn định, dễ rơi vào trạng thái bị kích động, mỏi mệt, bạo lực, sợ hãi,...

2. Những lưu ý khi uống bổ sung sắt

Ngoài những tác dụng phụ khi uống sắt nêu trên, người sử dụng có thể gặp một số triệu chứng, biểu hiện bất thường khác. Do đó, để đảm bảo việc bổ sung mang lại hiệu quả tốt nhất, cần lưu ý:

• Chọn mua viên uống bổ sung tại các cơ sở uy tín, chất lượng, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm chưa qua kiểm định, không rõ nguồn gốc xuất xứ.
• Những đối tượng đã từng có tiền sử dị ứng với sắt hoặc bất kỳ loại thuốc bào cần cẩn trọng trong việc bổ sung.
• Đối tượng là người cao tuổi, trẻ nhỏ dưới 6 tuổi hoặc đang mắc một số bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa (viêm dạ dày, viêm đại tràng, loét túi thừa,...) chỉ được sử dụng sau khi có hướng dẫn của bác sĩ có chuyên môn.
• Cần thông báo với bác sĩ kê đơn về các dạng thuốc đang sử dụng (nếu có), đặc  biệt là nhóm thuốc kháng sinh và thuốc điều trị các bệnh về tuyến giáp.
• Trong trường hợp sử dụng quá liều hoặc xuất hiện những dấu hiệu bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, kiểm tra.