Bí đao những giá trị dinh dưỡng đối với sức khỏe và các món ăn ngon từ bí đao

1. Nguồn gốc, đặc điểm và các tên gọi của bí đao

Bí đao là một loại thực vật thuộc họ bầu bí, thân leo thường có vào mùa hè. Đây là một loại cây rất dễ trồng và chăm sóc, cây thường được trồng bằng hạt. Sau khi cây ra dây dài thì có thể làm giàn cho cây leo hoặc để cây bò ra đất tùy từng loại.

1.1 Nguồn gốc của bí đao

Nguồn gốc của cây bí đao đến từ các nước thuộc vùng Đông Nam Á, nay được trồng phổ biến khắp châu Á.

Người ta không chỉ thu hoạch trái bí đao mà còn sử dụng luôn cả đọt non, lá và ngọn bí đao như một loại rau thông dụng. Tuy nhiên, ngọn bí đao được đánh giá là không ngon bằng ngọn bầu, ngọn mướp và ngọn bí rợ.

1.2 Các tên gọi của bí đao

Bí đao là loại thực vật dây leo, có tên khoa học là Benincasa hispida, thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae) và được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như bí phấn, bí trắng, bầu tro, bầu mỡ, bí tro,…

1.3 Đặc điểm của bí đao

Thân dây leo, có nhiều lông phủ và thường được trồng trên giàn hoặc có thể bò trên mặt đất. Lá hình tim có xẻ thùy chân vịt, cả hai mặt lá đều có lông cứng và kích thước lá từ 10 - 20cm. Hoa bí đao màu vàng, mọc đơn.

Quả thuôn dài, có thể dài lên tới 2m. Khi còn non, quả bí đao có màu xanh lục cùng với lớp lông tơ bên ngoài, sau đó ngả màu nhạt dần và xuất hiện các lốm đốm sao trắng cùng với lớp phấn (như sáp) khi chín. Hạt bí đao dạng dẹp, nhám và có màu trắng hoặc màu vàng nhạt.

Cây bí đao thường được trồng ở những vùng có khí hậu ôn hòa, ấm áp, tránh sương giá.

1.4 Bí đao và bí xanh có khác nhau không?

Bí đao và bí xanh thực chất đều cùng một loại bí, bí xanh chỉ là tên gọi khác của bí đao mà thôi, chúng đều thuộc họ Bầu bí - tên khoa học là Benincasa Cerifera Savi.

2. Tác dụng của bí đao đối với sức khỏe

Giá trị dinh dưỡng của bí đao

Trung bình cứ 100g bí đao tươi gồm có các chất dinh dưỡng như:

• Năng lượng: 13kcal
• Carbohydrate: 3g
• Lipid: 0.2g
• Chất đạm: 0.4g
• Nhiều khoáng chất như: 19 mg canxi, 0.3 mg sắt, 12 mg photpho, 0.4g protid, 2.4g glucid và nhiều loại vitamin như caroten, B1, B2, B3, C,….

Bí đao được sử dụng phổ biến trong đời sống khi được chế biến ra nhiều món ăn ngon và thức uống hấp dẫn, vì nó có những công dụng như sau:

2.1 Tác dụng của bí đao trong làm đẹp

Uống nước bí đao thường xuyên sẽ cải thiện được làn da, như giúp tươi sáng lên một cách rõ rệt. Bạn có thể cho bí đao đã sơ chế vào máy xay sinh tố, để ép lấy nước uống. Ngoài ra có thể kết hợp với một số loại hoa quả khác để làm tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng hơn.

Nếu da bạn bị đen hoặc nám, thì ngoài việc dùng nước ép bí đao, bạn nên lấy phần bã nước ép bí trộn với ít mật ong, để đắp lên mặt sẽ cải thiện được tình trạng này.

2.2 Tác dụng của bí đao trong giảm cân

Bí đao hầu như không chứa hàm lượng chất béo nào và có khả năng sinh nhiệt thấp nên sẽ giúp cho cơ thể giảm được tình trạng tích mỡ cũng như mang lại hiệu quả trong việc giảm cân.

Nên uống từ 0.2 - 0.5 lít nước bí đao mỗi ngày sẽ có tác dụng giảm cân bất ngờ.

Tuy nhiên, vì bí đao có tính hàn (theo Đông y) nên đối với những người có cơ địa lạnh thì tránh dùng nhiều và thường xuyên nhé!

2.3 Cải thiện thị lực

Hàm lượng vitamin B2 trong bí đao rất cao nên có tác dụng làm giảm nguy cơ rối loạn mắt nhờ chất chống oxy hóa này làm giảm stress oxy hóa ở võng mạc, đồng thời còn góp phần giảm luôn cả nguy cơ thoái hóa điểm vàng.

2.4 Tăng cường hệ miễn dịch

Hàm lượng vitamin C có trong bí đao cung cấp đến 19% lượng nhu cầu vitamin C cần thiết cho cơ thể mỗi ngày trong một khẩu phần ăn.

Trong khi đó, vitamin C có tác dụng hỗ trợ kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu, ức chế sự tác động của các gốc tự do và ngăn ngừa các tế bào khỏe mạnh bị đột biến, dẫn đến hệ miễn dịch được tốt hơn.

2.5 Tốt cho tim mạch

Ngoài chứa vitamin C, trong bí đao còn chứa nhiều kali nên trở thành thực phẩm tốt cho sức khỏe tim mạch. Kali có khả năng làm giãn mạch cũng như giảm sự căng thẳng trên mạch máu và động mạch, giúp ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến tim mạch như đột quỵ và đau thắt cơ tim.

2.6 Hỗ trợ phát triển chiều cao

Vitamin C trong bí đao không chỉ tăng cường hệ thống miễn dịch mà còn giúp cơ thể sản xuất thêm nhiều collagen tốt cho da. Đồng thời, vitamin này cũng có tác dụng quan trọng đối với xương, mô liên kết, cơ bắp và các mạch máu, làm thúc đẩy quá trình phát triển xương và cải thiện chiều cao.

2.7 Tốt cho hệ tiêu hóa

Bí đao chứa chất xơ dạng sợi, rất có lợi cho đường ruột cũng như là thành phần quan trọng để hỗ trợ hệ tiêu hóa được hoạt động khỏe mạnh và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến tiêu hóa như táo bón, đau dạ dày, chướng bụng,…

2.8 Hỗ trợ cải thiện nhận thức

Sắt cũng được chứa trong bí đao, đây là thành phần chính tạo nên hemoglobin và có vai trò trong việc vận chuyển oxy trong máu đến các mô. Đặc biệt là não bộ sử dụng đến 20% oxy trong máu để thực hiện các chức năng của não, nhất là sản sinh các nơ-ron thần kinh mới.

Vì thế, chất sắt sẽ giúp cho não bộ được hoạt động tốt, cải thiện trí nhớ và nhận thức tốt hơn.

3. Các món bí đao giúp giảm cân, thanh nhiệt cơ thể

Bí đao có vị ngọt dịu, giá trị dinh dưỡng cao, thường được biết đến với công dụng thanh nhiệt và giảm cân hiệu quả. Vậy hãy để mình gợi ý cho bạn một vài món làm từ loại quả này như:

3.1 Trà bí đao (sâm bí đao)

Sâm bí đao là thức uống giải nhiệt cho mọi lứa tuổi, vị ngọt thanh từ đường phèn, hương thơm từ lá dứa và tất nhiên còn có vị đặc trưng từ bí đao hòa lẫn với vị quả la hán. Uống không chỉ ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng rất cao, nhất là sẽ làm bạn nghiền đấy!

3.2 Nước ép bí đao

Chỉ vài thao tác đơn giản là bạn có thể làm ra ngay ly nước ép bí đao chanh tươi mát lạnh để thanh nhiệt vào mùa hè. Hương vị không quá đặc biệt nhưng nhờ có vị chua nhẹ của chanh kết hợp với vị ngọt tự nhiên của bí đao tươi, đây còn là thức uống giúp bạn giảm cân hiệu quả.

3.3 Canh bí đao

Đây có vẻ là món canh quen thuộc của mọi gia đình vì canh bí đao rất dễ ăn cho bất kì thành viên nào trong nhà. Vị ngọt từ thịt heo hòa lẫn với vị ngọt từ trái bí đao tươi, làm cho nước dùng rất đặc biệt.